Pisząc przez dwadzieścia cztery lata „wstępniaki” do kwartalnika „Budownictwo, Technologie, Architektura”, nigdy nie przypuszczałem, że będę zaczynał ten tekst od wojny. Niestety, ale tak dzieje się dzisiaj, gdy Ukraina od 65 dni broni się przed agresją rosyjską, a cała Europa – i nie tylko – z przerażeniem patrzy na rozwój sytuacji. Świat zachodni zjednoczył się jak nigdy dotąd i pomagając Ukrainie, próbuje powstrzymać rosyjskiego agresora. My, jako duży kraj sąsiedzki, w jednej chwili staliśmy się państwem przyfrontowym, ze wszystkimi konsekwencjami tej sytuacji. Można z satysfakcją powiedzieć, że stanęliśmy na wysokości zadania. Pokazaliśmy i dalej pokazujemy piękną twarz solidarności, przyjmując i goszcząc prawie trzy miliony uchodźców z Ukrainy. Nikt jednak dzisiaj nie jest w stanie przewidzieć, jak będzie rozwijała się sytuacja, gdy wojna w Ukrainie będzie ciągnąć się miesiącami.
Już kilka miesięcy przed wybuchem wojny z niepokojem obserwowaliśmy szybko rosnącą inflację, a zdecydowana większość bieżących analiz wskazuje, że w tym roku powinniśmy liczyć się z jej kilkunastoprocentowym poziomem. Absolutnie zrozumiałe i konieczne odejście od rosyjskiego gazu, ropy i węgla już ma, a będzie mieć jeszcze większy, wpływ na sytuację gospodarczą całej Europy. Poza tym myślę, że dzisiaj jest jeszcze zbyt wcześnie, aby ocenić skutki przerwania wielu łańcuchów dostaw, do których byliśmy przez dziesiątki lat przyzwyczajeni.
Na marginesie tragedii wojennej drobna, ale chyba ważna dygresja. Gdy 27 lutego KE ogłosiła m.in. embargo na białoruski cement, wiele osób pytało mnie o ocenę tej decyzji. Zawsze odpowiadam, że ubolewam nad tym, że dopiero dramat wojny spowodował, że zdecydowano się na sankcje wobec Białorusi. Od kilku lat zwracaliśmy uwagę polskiej i europejskiej administracji, że obecność na polskim rynku białoruskiego cementu jest jaskrawym przykładem nieuczciwej konkurencji.
Przechodząc do bieżących spraw gospodarczych i problemów całej branży budowlanej, zacznę od konferencji prasowej SPC, która odbyła się 20 kwietnia br. Zapraszam do zapoznania się z obszerną relacją w kwartalniku, a także do wizyty na naszej stronie internetowej, gdzie można obejrzeć jej cały przebieg. Najkrócej mówiąc – po bardzo dobrym pierwszym kwartale, spodziewamy się nieznacznej korekty w dół rekordowego wyniku roku 2021.
Dzisiaj obserwujemy wiele niewiadomych w obszarze infrastruktury drogowej i kolejowej, a także odnotowujemy sprzeczne sygnały na rynku mieszkaniowym. Wykonawcy oczekujący poważnej waloryzacji realizowanych kontraktów, wysokie oprocentowanie kredytów wywołujące dużą niepewność u deweloperów, dostępność materiałów i pracowników to najkrótsza lista problemów, przed którymi stoi branża budowlana w 2022 roku. Przez ostatnie dwa lata dzielnie, choć z dramatycznymi stratami, zmagaliśmy się z pandemią COVID-19, ale chyba jeszcze nigdy dotąd poziom niepewności co do przyszłości budownictwa, a właściwie całej gospodarki, nie był tak wysoki.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja z zawartością naszego kwartalnika. W tym przypadku jestem przekonany, że docieramy do Państwa z „pakietami” rzetelnych informacji pokazujących stan polskiego budownictwa betonowego. Po analitycznych tekstach M. Peterlika, Sz. Jungiewicza oraz A. Furgalskiego zapraszam do pięknej przygody z architekturą betonową, która sprawia, że świat wokół nas staje się piękniejszy. Pierwszy raz w naszym kwartalniku pojawia się beton w wersji 3D. To zasługa naszych gości z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technicznego.
Tradycyjnie już w majowym numerze dominują drogi i to nie byle jakie. Zd. Kohutek i J. Cieślik, wybitni specjaliści budownictwa podziemnego, przygotowali bardzo interesujący tekst o tunelu w ciągu drogi S7 w Lubniu, R. Czołgosz pisze o wreszcie budowanym tunelu w Świnoujściu, a A. Długosz o czwartym „ringu” Krakowa, czyli trasie S52. Warto pamiętać, że w 2023 roku około 26% polskiej sieci autostrad i dróg ekspresowych będzie posiadało nawierzchnię z betonu cementowego. Jeśli do tego dodamy szybko rosnącą sieć dróg samorządowych, na których zdecydowano się na beton – dzisiaj około 1200 km – to widzimy wyraźnie potencjał tej technologii.
Ja zaś, przeglądając choćby stronę GDDKiA, widząc statystykę dotyczącą wyboru technologii, dostrzegam niebezpieczną tendencję prowadzącą do powrotu monokultury bitumicznej. Dla mnie wniosek jest oczywisty – bazując na doświadczeniach innych krajów, należy możliwie szybko przejść do wskazania przez zamawiającego rozwiązania technologicznego opartego na rzetelnej analizie kosztów budowy i 30-letniego utrzymania drogi. Jestem głęboko przekonany, że takie podejście pozwoli na zbudowanie trwałej, bezpiecznej i taniej w utrzymaniu sieci dróg w Polsce.
Wszystkich Państwa zapraszam do – mam nadzieję – interesującej i przyjemnej lektury.
Jan Deja