Przemysł cementowy zrzeszony w Stowarzyszeniu Producentów Cementu, obchodzącym w 2020 r. 30-lecie działalności, stanowi jedną z jaśniejących pereł polskiej gospodarki. Jest to sektor, który skupiając 13 nowoczesnych zakładów i zatrudniając bezpośrednio 3,5 tys. pracowników, stale zasila swoimi produktami krajowy sektor budowlany i wspiera swoim dynamizmem polską gospodarkę – czytamy w raporcie pt. „Wpływ branży cementowej na gospodarkę Polski” przygotowanym przez firmę doradczą Ernst & Young. Raport został po raz pierwszy publicznie zaprezentowany 12 października 2020 r. podczas debaty w Centrum Prasowym PAP w Warszawie.

DO POBRANIA: Pełna wersja raportu EY oraz podsumowanie w wersji polskiej i angielskiej znajduje się tutaj

Raport przygotowany przez firmę Ernst & Young (EY) to pierwsze w Polsce opracowanie omawiające rolę przemysłu cementowego w polskiej gospodarce. Autor raportu – firma EY - jest światowym liderem rynku profesjonalnych usług audytorskich i doradczych. Te 120 stron publikacji to odzwierciedlenie prawie 30 lat działalności branży cementowej w Polsce, po przemianach ustrojowych i pierwszej prywatyzacji.

- Raport zawiera obiektywny i profesjonalny obraz przemysłu cementowego w Polsce, jego znaczenie i udział w tworzeniu PKB, efekty pośrednie i indukowane w gospodarce narodowej, jak również wpływ poszczególnych zakładów na społeczności lokalne – tłumaczy Krzysztof Kieres, Przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu.

WKŁAD W FINANSE PUBLICZNE

Oceniając wielkość wpływu na gospodarkę EY zastosował w odniesieniu do branży cementowej model EY Spectrum, obejmujący rozszerzony model przepływów międzygałęziowych.

Na podstawie powyższej analizy stwierdzono, że branża cementowa w 2017 r. wygenerowała w polskiej gospodarce ok. 3,8 mld wartości dodanej, około 21,8 tys. miejsc pracy oraz ok. 1,9 mld złotych wpływów do budżetu sektora finansów publicznych. Stanowiło to odpowiednio 0,21% wartości dodanej, 0,39% wpływów do budżetu sektora finansów publicznych oraz 0,15% zatrudnienia w Polsce.

Z 1,9 mld zł (dokładnie 1876 mln zł) dochodów sektora finansów publicznych, wygenerowanych przez branżę cementową w 2017 r., budżet państwa otrzymał 1272 mln zł (67,8%), podsektor ubezpieczeń społecznych 403 mln zł (21,5%), budżety samorządu terytorialnego 195 mln zł (10,4%), a fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej 7 mln zł (0,3%).

Ponadto, dochody sektora finansów publicznych wygenerowane przez branżę cementową mogą posłużyć do sfinansowania dodatkowych wydatków publicznych, generując w ten sposób nawet kolejne 3 mld zł wartości dodanej w polskiej gospodarce – stwierdzili analitycy EY.

INWESTYCJE W PRZYSZŁOŚĆ

Według EY branża cementowa oddziałuje na wybrane sektory gospodarki również poprzez działalność inwestycyjną oraz tzw. efekty podażowe.

W ramach modernizacji sektora cementowego w Polsce, nakłady inwestycyjne poniesione przez zakłady cementowe w latach 1995-2017 osiągnęły łącznie prawie 9,7 mld zł. Modernizacje obejmowały projekty inwestycyjne prowadzone w Cementowni Chełm, Cementowni Górażdże, Cementowni Górka, Cementowni Kujawy i Małogoszcz, Cementowni Nowiny, Cementowni Odra, Cementowni Rudniki i Cementowni Ożarów. W ramach procesu eliminacji przestarzałych linii produkcyjnych metody mokrej, całkowicie zostało wymienione 50% mocy produkcyjnych w krajowym sektorze, natomiast 40% zostało zmodernizowane. Inwestycje polegały m.in. na wymianie linii technologicznych, budowie i modernizacji magazynów, zmniejszenia emisji CO2 i pyłów oraz lepszej ochronie środowiska, usprawnieniach technologicznych i systemów zarządzania.

Dzięki tym inwestycjom przemysł cementowy w Polsce jest obecnie najnowocześniejszym w Europie.

Przed branżą cementową kolejne wyzwanie – osiągnięcie zerowej emisji CO2 w 2050 r.

CEMENT: CZUŁY NERW BUDOWNICTWA

Ogromne jest oddziaływanie branży cementowej na budownictwo. W 2018 r. budownictwo odpowiadało za 245,9 mld zł wartości dodanej oraz wspierało ok. 2131 tys. miejsc pracy.

- Wkład polskiego budownictwa w krajową gospodarkę wynosi ok. 8% PKB, a uwzględniając powiązania z innymi sektorami oceniany jest na ponad 13% PKB oraz 2,1 mln miejsc pracy. Do wytworzenia niebagatelnej części tego dobra przyczynia się przemysł cementowy. To wymierny, ogólnokrajowy efekt działania branży cementowej – ocenia Przewodniczący SPC Krzysztof Kieres.

Zdaniem EY tak duża skala działalności sektora budowlanego sprawia, że niezależnie od głównego kanału oddziaływania branży cementowej na gospodarkę poprzez efekty bezpośrednie i popytowe, ewentualne problemy wynikające z ograniczonej dostępności cementu krajowego prowadzące do zaburzeń w branży budowlanej, mogłyby mieć potencjalnie bardzo silne, negatywne konsekwencje dla całej gospodarki.

Poziom produkcji cementu w 2019 r. osiągnął 18,7 mln ton. Stanowi to 10% udziału w produkcji krajów Unii Europejskiej. Branża cementowa skoncentrowana jest na dostawach cementu na teren Polski (99% sprzedaży). Niestety zmaga się konkurencją m.in. z Białorusi, której producenci gospodarując poza granicami UE nie ponoszą tak dużych wydatków związanych z ograniczaniem emisji CO2 jak cementownie znajdujące się na terenie Polski.

EFEKTY LOKALNE

Dzięki działalności branży cementowej rozwija się także Polska Lokalna: powiaty i gminy w których gospodarują cementownie. Do budżetów gmin i powiatów tylko w 2017 r. trafiło 195 mln zł. Największymi beneficjentami były samorządy z terenu powiatów: krapkowickiego – 21,7 mln zł, opatowskiego – 14,6 mln zł, chełmskiego – 14,1 mln zł, pajęczańskiego – 10,6 mln zł, kieleckiego – 8,7 mln zł, jędrzejowskiego – 8,3 mln zł i żnińskiego – 6,8 mln zł.

Podatki bezpośrednio zasilające budżety gmin i powiatów są wykorzystywane na rozwój tych terenów. Ten wkład branży cementowej w „budowanie” Polski Lokalnej doceniają samorządowcy.

Joachim Wojtala, burmistrz Gogolina (tu działa Cementownia Górażdże): - Górażdże Cement SA to kopalnia dobrych pomysłów i dobrych emocji, która udowadnia, że nowoczesny przemysł może być dla gminy i jej mieszkańców prawdziwym dobrodziejstwem.

Michał Pęziak, burmistrz Barcina (tu działa Cementownia Kujawy): - Koncern [Lafarge – przyp. red.] dał impuls lokalnym firmom do inwestowania i rozwoju. Najwyższe standardy w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, obowiązujące w cementowni i zakładzie górniczym, wpłynęły na kulturę pracy partnerów i podwykonawców.

Piotr Mielczarek, burmistrz Pajęczna (tu działa Cementownia Warta): - Ochrona przyrody jest jednym z kluczowych aspektów decyzji podejmowanych w tym zakładzie w ostatnich latach. Cieszy również fakt iż firma nieustannie się rozwija pod względem ulepszeń technologicznych, produkcyjnych i środowiskowych, co czyni ich jednym z najnowocześniejszych zakładów cementowych w Polsce.

Marcin Majcher, burmistrz Ożarowa (tu działa Cementownia Ożarów): - Wiele lat funkcjonowania zakładu stworzyło niepowtarzalną szansę dynamicznego rozwoju dla naszego środowiska.

Paweł Militowski, wójt gminy Rędziny (tu działa Cementownia Rudniki): - Cementownia Rudniki to największy zakład pracy na terenie gminy Rędziny. Jego funkcjonowanie zapewnia gminie znaczące wpływy do budżetu, a wielu mieszkańcom zatrudnienie. CEMEX [właściciel zakładu – przyp. red.] aktywnie angażuje się w rozwój lokalnej społeczności podkreślając, że prowadzenie dialogu i działania na rzecz mieszkańców to jeden z elementów strategii zrównoważonego rozwoju.