- Na pewno król Minos miałby trudny wybór. Mamy 6 pięknych tronów. Moim zdaniem jak zwykle wszystko nam wyszło podczas warsztatów. Studenci są zadowoleni ze swoich prac. Nasze warsztaty są ewenementem na skalę światową. Żadna uczelnia na świecie nie ma podobnych doświadczeń. Więc nasza współpraca ze Stowarzyszeniem Producentów Cementu przy organizacji warsztatów dla studentów jest absolutnie niepowtarzalna – powiedział prof. Tomasz Kozłowski z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oceniając VII Warsztaty Architektura Betonowa pt. „Tron Króla Minosa”, które w dniach 11-15 września 2023 r. odbyły się w Krakowie.

W warsztatach organizowanych od 11 do 15 września 2023 r. przez Stowarzyszenie Producentów Cementu, Katedrę Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oraz Katedrę Technologii Materiałów Budowlanych Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej wzięło udział 30 studentów, którzy reprezentowali wydziały architektury 6 politechnik: wrocławskiej, krakowskiej, śląskiej, poznańskiej, gdańskiej i lubelskiej.

Partnerami technologicznymi warsztatów były firmy: PERI Polska Sp. z o.o. (producent i dostawca deskowań do betonu) oraz Górażdże Cement (producent i dostawca mieszanki betonowej).

Temat warsztatów to Tron Króla Minosa. Studenci podzieleni na 6 grup mieli w ciągu 5 dni zaprojektować trony-rzeźby betonowe, wykonać modele, przy pomocy specjalistów (cieśli i zbrojarzy) wykonać szalunki i zbrojenia, a na koniec zabetonować przygotowane formy.

JEST LEPIEJ NIŻ ZAKŁADALIŚMY

Pierwszego dnia odbyło się uroczyste rozpoczęcie warsztatów z udziałem m.in. prof. Magdaleny Kozień-Woźniak, dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej i prof. Jana Dei, prodziekana WIMiC AGH. Studenci mieli również okazję wysłuchać wykładów wprowadzających: „Architektura betonowa” prof. Tomasza Kozłowskiego oraz „Beton – zwykły materiał, niezwykle stosowany” Zbigniewa Pilcha, szefa marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu.

Pierwszy i drugi dzień poświęcone były na prace koncepcyjne i projektowe. W pracach projektowych studentów wspierali pracownicy Katedry Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej: prof. Tomasz Kozłowski, prof. Anna Mielnik, dr Przemysław Bigaj, dr Marek Początko oraz dr Grzegorz Twardowski.

Jak projektować, by potem udało się wykonać deskowania, wyjaśniał Sławomir Stożek z PERI Polska. Jak projektować beton architektoniczny? Jak ustrzec się błędów? Na te pytania odpowiadał z Krzysztof Kuniczuk z firmy Technologia Betonów Architektonicznych i Specjalistycznych.

Trzeciego dnia warsztatów studenci kończyli montaż szalunków, uszczelniali je, skręcali i wkładali zbrojenie.

- My napotkaliśmy na pewien kłopot. Elementy naszego fotela, jako wykończenie, miały zaplanowane ryflowania czyli takie rowki. Okazało się, że nie mamy kątowników, by ten plan zrealizować. Przeżyjemy bez tego detalu – zdobienia, a poza tym jest lepiej niż zakładaliśmy – mówiła Julia Heś z Politechniki Wrocławskiej. Od początku procesu projektowego o tym, jak przygotować zbrojenie tronu myślała Kinga Szymczyk. - Tak projektowaliśmy budowlę, dobieraliśmy grubości poszczególnych elementów, żeby zbrojenie dało się włożyć – tłumaczyła. Poszczególne elementy szalunku uszczelniał silikonem Wojciech Bandyk z Politechniki Wrocławskiej.

Jak ocenić pracę studentów na półmetku warsztatów? – Z każdą, kolejną edycją warsztatów mamy coraz szybsze tempo. Tym razem mamy 30 uczestników, których podzieliliśmy na 6 grup. Tak więc będzie 6 betonowych tronów. Muszę przyznać, że studenci pracują bardzo sprawnie. Większość idei koncepcyjnych zrodziła się już w poniedziałek i etap projektowy został praktycznie zakończony w połowie drugiego dnia. Drugiego dnia przygotowywali modele robocze i opracowywali warstwę techniczną, która była pomocna dla ekipy budowlanej przy wykonawstwie szalunków i zbrojeń. Tempo jest bardzo dobre i spodziewamy się, jak zwykle, zakończenia warsztatów z sukcesem – mówił dr Przemysław Bigaj z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.

Dr Marek Początko: - Mimo iż jest to kolejna edycja warsztatów, to studenci za każdym razem projektują i wykonują oryginalne i nowe formy. Z edycji na edycję uczestnicy warsztatów są bardziej świadomi i coraz lepiej przygotowani do pracy. Wiedzą czego się spodziewać, jak to ma wyglądać, dlatego tak sprawnie uporali się z zadaniem projektowym. Powstaje 6 nowych tronów. Materiał, temat i forma dają nieograniczone możliwości.

PERI ZNACZY WOKÓŁ. WOKÓŁ BETONU

Czwarty dzień warsztatów rozpoczął się od wyjazdu studialnego na Śląsk.

W Jaworznie znajduje się Centrum Logistyczne PERI Polska, firmy która jest stałym partnerem warsztatów betonowych. PERI przygotowuje deskowania nawet na bardzo skomplikowane obiekty. W Polsce ma sieć 5 centrów logistycznych oraz 4 stolarń, które wykonują dedykowane deskowania.

- Słowo „peri” znaczy „wokół”, gdyż właśnie wokół betonu koncentruje się nasza działalność. Wy musicie inspirować, a my zajmiemy się szalunkami i stropami. Chętnie podchodzimy do każdego skomplikowanego projektu, bo to dla nas nowe wyzwanie. Obecnie obsługujemy 196 budów i w większości są to obiekty mostowe – tłumaczył przyszłym architektom Robert Tiszbierek, kierownik Centrum Logistycznego PERI w Jaworznie. – Pamiętajcie, że jesteście odpowiedzialni za projekt od A do Z. Oby was nigdy nie dotknęła potrzeba standaryzacji ze względu na ograniczenia kosztowe.

Stalowe elementy deskowań czy rusztowań znajdujące się w ofercie PERI, przez wiele lat są wykorzystywane na placach budów. – Tylko korozja może je wyeliminować z obiegu. Najstarszy element ma ponad 20 lat i dalej pracuje – zapewniał Robert Tiszbierek.

W firmowej stolarni studenci oglądali przygotowywany właśnie szalunek mostu składający się z 56 elementów.

OD BETONU DO LATANIA JEST CAŁKIEM BLISKO

Kolejnym punktem na trasie wyjazdu studialnego był tunel aerodynamiczny FLYSPOT w Katowicach. Naszym przewodnikiem był Michał Braszczyński – pomysłodawca i budowniczy FLYSPOT, a obecnie prezes zarządu Aerotunel Sp. z.o.o.

Studenci w ciszy i z zainteresowaniem słuchali jego opowieści, w której beton umożliwił realizację pasji latania. Budynek FLYSPOT w Warszawie, ukończony w 2014 r., a zaprojektowany przez pracownię Lewicki Łatak, zdobył nagrodę główną w konkursie Polski Cement w Architekturze. – Jakość tunelu aerodynamicznego osiąga się wtedy, gdy wyjdzie optymalny kształt. Wszystko musi być dobrze zaprojektowane, żeby nie było jakiś negatywnych efektów. Postanowiłem umieścić technologię w konstrukcji betonowej. To była gigantyczna i ciężka praca. FLYSPOT w Warszawie realizowaliśmy w systemie VARIO. Nie chcąc popełnić pewnych błędów po raz drugi FLYSPOT w Katowicach wybudowaliśmy już w systemie ramowym – mówił Michał Braszczyński.

Potem, na przykładzie ścian betonowych FLYSPOT, pokazał jakie błędy mogą się pojawić przy zastosowaniu betonu architektonicznego i jak ich uniknąć. – Najgorsze jeśli beton na elewacji obiektu będzie w dwóch odcieniach np. szarym i jasnoszarym, co u mnie się zdarzyło. Czy wiecie skąd się biorą rude zacieki? – pytał. Powoduje je drut wiązałkowy porzucony gdzieś w deskowaniu. Pamiętajcie, że na budowie konieczna jest staranność i macie jej wymagać od wykonawcy – mówił Michał Braszczyński. Potem pokazał tzw. firany, spowodowane wbudowaniem mieszanki betonowej pochodzącej z dwóch „gruszek” i dwóch wytwórni betonu.

Na zakończenie wizyty we FLYSPOT jedna z uczestniczek warsztatów – Julia Kowalik – miała okazję latać w tunelu aerodynamicznym.

BETONOWANIE – NAJWAŻNIEJSZY MOMENT WARSZTATÓW

Czwartego dnia warsztatów, około godziny 15.20 rozpoczęło się wbudowywanie mieszanki betonowej w przygotowane przez studentów formy.

- To najważniejszy moment warsztatów – mówił Zbigniew Pilch, szef marketingu SPC. Widać to było na twarzach uczestników, a gdy mieszanka betonowa zaczęła wypełniać formy, na dziedzińcu Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki rozległy się brawa.

Dostawcą mieszanki betonowej, a zarazem partnerem warsztatów była Grupa Górażdże. Mieszanka betonu samozagęszczalnego została wyprodukowana na węźle Kraków ul. Mierzeja Wiślana 10: beton C35/45, na cemencie hutniczym 42,5 N z popiołem lotnym, z domieszkami SikaPlast 2545 i BV-12.

Dzień zakończyła prezentacja Kamila Zięby, głównego technologa CT Betotech Grupy Górażdże. Tylko w ostatnich 10 latach nakłady Grupy Górażdże na inwestycje związane z ochroną środowiska przekroczyły 160 mln zł. Firma zmodernizowała piec nr 2 w Cementowni Górażdże, co spowodowało zmniejszenie oddziaływania na środowisko. Nastąpiło obniżenie emisji hałasu, zmniejszenie jednostkowej emisji CO2 z paliw o 20%, wzrost udziału paliw alternatywnych o 20%, zainstalowano filtr workowy odpylający piec i zainstalowano filtr workowy chłodnika klinkieru.

WARSZTATY NIEPOWTARZALNE

Rankiem piątego dnia warsztatów rozpoczął się demontaż szalunków. Studenci mogli zobaczyć efekt swojej pracy. 6 tronów Króla Minosa stanęło w pełnej okazałości.

- Odnoszę wrażenie, że jak spotkaliśmy się w poniedziałek, wielu z was nie spodziewało się, jak będą wyglądać trony, w którą stronę będą podążać wasze rozwiązania. Teraz widzimy piękne prace i cieszę się, ze mogliśmy dobrnąć do końca. Gratulujemy wam, że tak piękne prace zostały przygotowane. Jak całe budownictwo była to praca zespołowa. Budownictwo to architekt, projektant, wykonawca, użytkownik, na tych warsztatach mieliśmy okazję poznać cały proces budowlany, zrozumieć czym jest proces budowlany – mówił Zbigniew Pilch, szef marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu.

- Wygląda to naprawdę interesująco, ale co najważniejsze, sami studenci w emocjach patrzą na to, co się dzieje. Rozformowaliśmy te prace dosłownie po kilkunastu godzinach od wbudowania mieszanki betonowej. Po kolejnych kilkunastu godzinach na pewno to rozformowanie byłoby łatwiejsze. Pierwsze wrażenia są bardzo pozytywne. Przed chwilą miałem telefon z dziekanatu WIMIC z pytaniem, czy możemy zostawić jedną z prac na uczelni. A więc są to rzeczy, które nie są obojętne dla ludzi – mówił prof. Jan Deja. – Dla studentów architektury takie warsztaty to niepowtarzalne doświadczenie i okazja, by dotknąć fizycznie materiału, budulca. Dla każdego artysty dotknięcie materiału z którego powstaje dzieło jest niepowtarzalne. Tego się nie da kupić, wyczytać w książce ani zweryfikować na filmie. To może przynieść dopiero ciężka, kilkudniowa praca i jej końcowy efekt – dodał prof. Deja.

Czy Minos byłby zadowolony z efektów pracy studentów architektury?

Prof. Tomasz Kozłowski: - Na pewno król Minos miałby trudny wybór. Mamy 6 pięknych tronów. Moim zdaniem jak zwykle wszystko nam wyszło podczas warsztatów. Studenci są zadowoleni ze swoich prac. Osoby przechodzące kiedyś obok tych rzeźb-tronów, bo jednak bardziej są rzeźbami niż tronami, jeśli zobaczą je w parku, pośród zieleni, na pewno nie będą mogli oderwać od nich wzroku, a potem będą komentować, że widzieli coś nieprawdopodobnie pięknego.

Sława warsztatów studenckich architektura betonowa niesie się po świecie. Prof. Kozłowski mówił o nich podczas międzynarodowej konferencji dydaktycznej, która odbyła się na Uniwersytecie w Salonikach.

– Okazało się, że nasze warsztaty są ewenementem na skalę światową. Żadna uczelnia na świecie nie ma podobnych doświadczeń. Więc nasza współpraca ze Stowarzyszeniem Producentów Cementu przy organizacji warsztatów dla studentów jest absolutnie niepowtarzalna – dodał prof. Tomasz Kozłowski.

Na zakończenie studenci otrzymali gratulacje i dyplomy potwierdzające udział w warsztatach. Ich prace zostaną przewiezione do Wisły i zaprezentowane przed Hotelem Gołębiewski uczestnikom XII konferencji DNI BETONU, która odbędzie się w dniach 9-11 października 2023 r. Następnie trafią na licytację, z której dochód zasili konto jednej z fundacji.